سفید شدن برگ گوجه فرنگی می‌تواند نشانه‌ای از کمبود مواد مغذی، آفت‌زدگی یا شدت بالای نور خورشید باشد. گوجه فرنگی یکی از محبوب‌ترین و پربازده‌ترین محصولات کشاورزی است که هم در گلخانه‌ها و هم در مزارع باز کشت می‌شود. این گیاه به طور معمول برگ‌های سبز و شادابی دارد؛ اما برخی شرایط نامساعد محیطی می‌توانند موجب سفید شدن برگ‌های آن شوند.
مشاهده برگ‌های رنگ‌پریده و سفید گوجه فرنگی می‌تواند زنگ خطری برای کشاورزان باشد که نشان می‌دهد گیاه دچار استرس یا بیماری شده است. در این متن همراه ما باشید تا به شما بگوییم چرا کپک سفید روی برگ گوجه فرنگی ایجاد می‌شود؟
دلیل سفید شدن برگ گوجه فرنگی و راهکارهای درمانی
عواملی مانند نور شدید خورشید، دمای نامناسب، کمبود مواد مغذی و بیماری‌های قارچی از مهم‌ترین دلایل سفید شدن برگ گوجه فرنگی هستند. شناخت علت دقیق این تغییر رنگ نه‌تنها به جلوگیری از آسیب بیشتر گیاه کمک می‌کند؛ بلکه باعث می‌شود کشاورزان راهکارهای موثرتری برای حفظ سلامت و رشد بهتر محصول خود اجرا کنند. در ادامه به بررسی چهار عامل اصلی سفید شدن برگ گوجه فرنگی و روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها می‌پردازیم.
1. آفتاب‌سوختگی و نور شدید خورشید
گیاهان گوجه فرنگی برای رشد مناسب به نور خورشید نیاز دارند؛ اما اگر نشاهای جوان ناگهان در معرض نور مستقیم و شدید قرار بگیرند، دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند. این شوک نوری باعث از بین رفتن بخشی از کلروفیل برگ‌ها شده و آن‌ها را به رنگ سفید یا زرد کم‌رنگ درمی‌آورد. رنگ‌پریدگی برگ گوجه فرنگی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که نشاها از محیط کنترل‌شده گلخانه به طور ناگهانی به مزرعه منتقل شوند.
2. دمای پایین و سرمای هوا
یکی دیگر از دلایل سفید شدن برگ گوجه فرنگی، کاهش شدید دمای هوا و خاک است. در هوای سرد سلول‌های برگ بسته می‌شوند تا از تبخیر آب جلوگیری کنند؛ اما این فرآیند مانع از جذب مواد مغذی و تولید کلروفیل می‌شود. در نتیجه برگ‌های گیاه به رنگ سفید یا زرد متمایل می‌شوند. سفید شدن برگ گوجه فرنگی بیشتر در اوایل فصل رشد رخ می‌دهد که نشاهای گوجه فرنگی هنوز به شرایط دمایی سرد مقاوم نشده‌اند.
3. متعادل نبودن میزان مواد مغذی در خاک
مواد مغذی درون خاک نقش اساسی در حفظ سلامت و رنگ برگ‌های گوجه فرنگی دارند. کمبود عناصری مانند نیتروژن، فسفر، کلسیم و منیزیم می‌تواند باعث کاهش کلروفیل و سفید شدن برگ‌ها شود. از سوی دیگر مصرف بیش از حد برخی کودها به‌ویژه نیتروژن و فسفر ممکن است باعث سوختگی برگ‌ها و از بین رفتن رنگ طبیعی آن‌ها شود؛ بنابراین تعادل در استفاده از کودها و بررسی نیاز خاک به مواد مغذی از اهمیت بالایی برخوردار است.
4. بیماری‌های قارچی و آلودگی‌های میکروبی
بیماری‌های قارچی مانند آلترناریا و لکه برگ سپتوریا یکی دیگر از دلایل اصلی سفید شدن برگ‌های گوجه فرنگی هستند. این بیماری‌های گوجه فرنگی معمولاً در شرایط رطوبتی بالا و زهکشی نامناسب خاک گسترش پیدا می‌کنند. قارچ‌ها با آلوده کردن برگ‌ها، باعث از بین رفتن عملکرد فتوسنتز شده و رنگ برگ‌ها را به تدریج سفید یا زرد می‌کنند.
سفیدک پودری گوجه فرنگی
سفیدک پودری گوجه فرنگی یکی از بیماری‌های قارچی است که می‌تواند خسارت قابل‌توجهی به مزارع گوجه فرنگی وارد کند. این بیماری توسط قارچ Leveillula Taurica ایجاد می‌شود و دامنه میزبانی وسیعی دارد و می‌تواند علاوه بر گوجه فرنگی، گیاهانی مانند بادمجان، فلفل، سیر، پیاز، خیار، سیب‌زمینی و حتی برخی علف‌های هرز را نیز آلوده می‌کند.
در مراحل اولیه این بیماری به‌صورت لکه‌های کوچک، دایره‌ای و رنگ‌پریده (حدود نیم سانتی‌متر) روی برگ‌ها ظاهر می‌شود. به‌مرور، این لکه‌ها زاویه‌دار شده و باعث ایجاد نواحی آفتاب‌سوخته روی برگ می‌شوند. مشخص‌ترین علامت بیماری، تشکیل پوشش‌های سفید یا خاکستری روی سطح برگ است که بیشتر روی قسمت پهن برگ دیده می‌شود.
سفیدک داخلی گوجه فرنگی
سفیدک داخلی گوجه فرنگی که به نام‌های بلایت دیررس، بادزدگی و سفیدک حقیقی نیز شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین و خسارت‌زا‌ترین بیماری‌های قارچی این محصول است. این بیماری در مناطق مرطوب و سرد شیوع بیشتری دارد و در صورت عدم کنترل می‌تواند تا ۱۰۰٪ محصول مزرعه را از بین ببرد.
بهترین راه‌های درمان سفید شدن برگ گوجه فرنگی
برای جلوگیری و درمان سفید شدن برگ گوجه فرنگی باید اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی مناسبی را انجام دهید.
- در مورد آفتاب‌سوختگی برگ‌های گوجه فرنگی، سخت کردن نشاها قبل از انتقال آن‌ها به فضای باز ضروری است.
- این کار شامل عادت دادن تدریجی نشاها به نور مستقیم خورشید طی دو هفته است.
- برای مقابله با دمای پایین، بهتر است نشاهای گوجه فرنگی را زمانی در خاک بکارید که دمای زمین مناسب باشد و در صورت نیاز، از پوشش‌های ردیفی برای محافظت از گیاهان در برابر سرما استفاده کنید.
- در زمینه تعادل مواد مغذی، انجام آزمایش خاک و افزودن عناصر موردنیاز مانند نیتروژن، فسفر، کلسیم و منیزیم در مقادیر مناسب بهترین راهکار است.
- برای مقابله با بیماری‌های قارچی بهبود زهکشی خاک، تنظیم میزان آبیاری و در صورت لزوم استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند.
- جمع‌آوری و حذف بقایای آلوده از سطح مزرعه، کاهش رطوبت محیطی با تهویه مناسب و رعایت فاصله کشت به درمان سفیدک پودری گوجه فرنگی کمک می‌کند.
- پیشگیری از سفیدک داخلی گوجه فرنگی با مدیریت زراعی مناسب و استفاده از قارچ‌کش‌های پیشگیرانه امکان‌پذیر است.
- اگر بیماری سفیدک داخلی گوجه فرنگی گسترش یافت، حذف بخش‌های آلوده و استفاده از قارچ‌کش‌های سیستمیک مؤثرترین راه‌حل درمانی خواهد بود.
خرید بذرهای گوجه فرنگی سالم در گوجه یار
انتخاب بذرهای باکیفیت گوجه فرنگی اولین و مهم‌ترین گام برای داشتن محصولی سالم و پربازده است. گوجه یار با ارائه بذرهای اصلاح‌شده و مقاوم امکان کاشت گوجه فرنگی با کمترین میزان خسارت و بیشترین عملکرد را برای کشاورزان فراهم می‌کند. بذرهای این مجموعه از نظر سلامت و تطبیق با شرایط اقلیمی آزمایش شده‌اند تا بهترین محصولات را داشته باشند.
علاوه بر فروش بذرهای مرغوب، گوجه یار خدمات نوینی مانند سم‌پاشی با پهپاد را نیز ارائه می‌دهد. این روش با افزایش سرعت سم‌پاشی، کاهش هزینه‌ها و پاشیدن یکنواخت محلول باعث بهبود کیفیت و کمیت محصولات می‌شود. بهره‌گیری از فناوری‌های روز، پشتیبانی دائمی و مشاوره توسط متخصصان مجرب از دیگر مزایای گوجه یار است.
سخن پایانی
علت سفید شدن برگ گوجه فرنگی می‌تواند ناشی از عوامل گوناگون باشد. راهکارهای پیشگیری از سفید شدن برگ‌های گوجه را در این متن توضیح داده‌ایم و به طور مفصل برای هر کدام از مشکلات احتمالی درمان اختصاصی معرفی کرده‌ایم تا بتوانید بوته‌های خود را از مضرات سفیدی گوجه فرنگی حفظ کنید.
سؤالات متداول
- چرا برگ‌های گوجه فرنگی بعد از انتقال به زمین سفید می‌شوند؟
به دلیل آفتاب‌سوختگی ناشی از انتقال ناگهانی از گلخانه به مزرعه
- چه بیماری‌هایی باعث سفید شدن برگ گوجه فرنگی می‌شوند؟
بیماری‌های قارچی مانند آلترناریا و لکه برگ سپتوریا باعث این مشکل می‌شوند.
- چطور می‌توان از کمبود مواد مغذی در گوجه فرنگی جلوگیری کرد؟
با آزمایش خاک و افزودن کودهای مناسب مانند نیتروژن، فسفر، کلسیم و منیزیم می‌توان از کمبود مواد مغذی و سفید شدن برگ‌ها جلوگیری کرد.
