آشنایی با روش های کشت بذر گوجه فرنگی و بهترین زمانی که برای کاشت این محصول انتخاب میکنید، میتواند تأثیر بسیار زیادی بر میزان سودآوری شما داشته باشد؛ بنابراین به اطلاعات کامل و بهروز در این زمینه نیاز دارید.
اگر شما نیز به دنبال نحوه انجام و آموزش کشت گوجه فرنگی هستید، ما در این مقاله از گوجه یار به بررسی مزایا، معایب، بهترین زمان کشت و مراحل پرورش بذر گوجه فرنگی در دو روش کشت نشایی یا مستقیم میپردازیم تا در صورت کشت گوجهفرنگی، محصولی باکیفیت و درجه یک را برداشت کنید؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما بمانید.
روش های کشت بذر گوجه فرنگی
بذر پایه و اساس کشاورزی است و نقش تعیینکنندهای در رشد و تولید محصولات کشاورزی دارد. به طور کلی گیاهان به دو صورت بذر یا غده کشت میشوند. انتخاب درست هر کدام از روش های کشت بذر گوجه فرنگی، بستگی به نوع گیاه، زمان کشت و شرایط اقلیمی منطقه دارد.
کشاورزان با توجه به شرایط محیطی و نوع محصول، روشی مناسب را برای کشت گوجهفرنگی انتخاب میکنند. دو روش رایج برای کشت بذر گوجهفرنگی شامل کشت مستقیم و کشت نشا هستند.
برخی از کشاورزان بر کشت مستقیم تأکید دارند؛ درحالیکه بعضی دیگر کشت نشا را ترجیح میدهند. ما در زیر به بررسی تفاوت کشت نشایی با کشت مستقیم گوجه فرنگی میپردازیم. برای اطلاعات بیشتر و دریافت راهنمایی دقیقتر درباره نحوه و روش کشت بذر گوجه فرنگی میتوانید از کارشناسان ما در گوجه یار مشاوره بگیرید.
1. کشت مستقیم بذر
یکی از روش های کشت بذر گوجه فرنگی، کشت مستقیم بذر است که مزایا و معایب خاص خود را دارد؛ اما به صورت کلی این روش به معنی قرار دادن مستقیم بذر در داخل زمین است.
مزایای کشت مستقیم بذر
در کشت مستقیم بذر که آسان ترین روش کاشت گوجه فرنگی محسوب میشود، کشاورزان معمولاً برای کاشت، به تعداد بیشتری بذر نیاز دارند تا گیاهچههای کافی به دست آورند.
از جمله مزایای کشت مستقیم بذر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه کشت مستقیم نسبت به روشهای دیگر کمتر است؛ بنابراین از نظر اقتصادی نگرانی خاصی ایجاد نمیکند.
- این روش ساده و آسان است؛ به طوری که کشاورزان میتوانند بدون دشواری آن را انجام دهند.
معایب کشت مستقیم بذر
کشاورزان باید پیش از انتخاب هر کدام از روش های کشت بذر گوجه فرنگی، معایب آن را بررسی کنند تا بتوانند با تصمیمگیری درست، تأثیر این معایب را به حداقل رسانده و محصولی باکیفیت را برداشت کنند.
مهمترین معایب کشت گوجهفرنگی به روش مستقیم به شرح زیر هستند:
- کشت مستقیم ممکن است که باعث عدم یکنواختی در رشد بوتهها شود.
- در این روش، بهرهوری آب، کود و سموم کمتر از کشت نشا است و بازدهی کلی کاهش مییابد.
- برای دستیابی به تراکم مناسب، لازم است تعداد بیشتری بذر کشت شود. این موضوع منجر به رشد چندین بوته در کنار یکدیگر میشود که با هم برای جذب منابع رقابت میکنند. علاوه بر این عدم تهویه مناسب میان بوتهها، خطر بیماری و کاهش عملکرد را افزایش میدهد.
- محصول گوجهفرنگی در کشت مستقیم، معمولاً با تأخیری در حدود دو ماه آماده برداشت میشود.
- در مراحل اولیه کشت مستقیم، علفهای هرز بیشتری در مزرعه رشد میکنند که میتواند مدیریت آن را دشوارتر کند.
2. کشت نشایی
کشت نشایی یکی از روش های کشت بذر گوجه فرنگی است که در واقع به فرایندی گفته میشود که طی آن بذرها ابتدا در محیطی کنترلشده مانند سینیهای کشت، در خزانه یا گلخانه کاشته میشوند. پس از رشد و تبدیل شدن به گیاهچههای قوی و سالم، این گیاهچهها به زمین اصلی انتقال داده میشوند.
مزایای کشت نشایی
کشت نشایی دارای مزایای متعددی از جمله کاهش هزینهها است. امروزه کشاورزان برای تولید محصولات باکیفیت، بیشتر از بذرهای هیبرید استفاده میکنند که هرچند قیمت بالاتری دارند؛ اما نتایج بهتری ارائه میدهند.
از دیگر مزایای کشت نشا در مقایسه با کشت مستقیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورت تأخیر در زمان هر یک از روش های کشت بذر گوجه فرنگی، کشت نشا امکان جبران این زمان از دست رفته را فراهم میکند.
- کشاورزان میتوانند در هنگام انتقال نشا، تنها بوتههای قوی و سالم را انتخاب کرده و یک مزرعه یکنواخت و مقاوم ایجاد کنند.
- استفاده از نشا موجب کوتاهتر شدن فصل رشد و هماهنگی بیشتر در مزرعه میشود.
- در مراحل اولیه رشد، کشت نشا به آبیاری کمتری نسبت به کشت مستقیم نیاز دارد و هزینه مصرف آب را کاهش میدهد.
- با کشت نشا، مزرعه پس از آمادهسازی کامل زمین و حذف علفهای هرز، نیاز به یک مرحله مبارزه کمتری با علفهای هرز دارد که این عامل هزینهها را کاهش میدهد.
- کشت نشا فرصت بیشتری برای آمادهسازی زمین و مدیریت عوامل بیماریزا مانند بیماریهای خاکزی فراهم میکند که میتوانند باعث پوسیدگی ریشه و ساقه شوند. این کنترل بهتر به افزایش محصول و عملکرد بالاتر کمک میکند؛ به همین دلیل ترجیح داده میشود که کشاورزان از کشت نشا استفاده کنند تا محصولات آنها بازدهی بیشتری داشته باشند.
معایب کشت نشایی
هر کدام از روش های کشت بذر گوجه فرنگی علاوه بر مزایایی که برای کشاورزان و محصولات به همراه دارد، ممکن است معایبی نیز داشته باشد که پیش از انتخاب روش کشت باید به آنها توجه کرد. کشت نشا گوجهفرنگی نیز از این قاعده مستثنی نیست و چالشهایی دارد.
برخی از معایب کشت نشا به شرح زیر هستند:
- هزینه اولیه برای کشت نشا بیشتر است؛ اگرچه در مجموع هزینه کشت نشایی نسبت به کشت مستقیم پایینتر است.
- اگر نشاها از گلخانههای معتبر و مطمئن تهیه نشوند، احتمال بروز مشکلاتی وجود دارند؛ زیرا ممکن است که آلوده به بیماریها و آفات باشند و در همان مراحل اولیه کشت، خسارات جدی به بار آورند.
مراحل و نحوه کاشت بذر گوجه فرنگی
با توجه به این که روش های کشت بذر گوجه فرنگی با هم فرق دارند؛ از این رو مراحل کاشت گوجه فرنگی در هر کدام از این روشها نیز با هم متفاوت خواهند بود. در زیر به ترتیب این مراحل را بیان خواهیم کرد.
مراحل کشت مستقیم بذر گوجهفرنگی
- آمادهسازی بستر کشت: پیش از کاشت، لازم است خاک و شرایط رشد بذر را آماده کنید. ترکیبی از خاک باغچه با موادی مانند کوکوپیت، پرلیت و کمپوست یا ورمی کمپوست میتواند بستر مناسبی را برای کشت ایجاد کند؛ همچنین خاک باغچه باید به عمق ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر شخم زده شده و بعد این مواد به خوبی با آن ترکیب شوند.
- کشت بذر: برای کشت بذر، مکانی را انتخاب کنید که روزانه ۶ تا ۱۰ ساعت نور خورشید دریافت کند. حفرههایی به عمق ۲ تا ۳ سانتیمتر و با فاصله ۴۵ تا ۹۰ سانتیمتر از یکدیگر در خاک ایجاد کنید. داخل هر حفره مقداری کمپوست یا کود دامی بریزید و ۲ تا ۳ بذر در آن قرار دهید؛ سپس روی بذرها را با خاک الک شده و آماده پر کنید.
- آبیاری: پیش از جوانهزنی در روش کشت مستقیم که یکی از روش های کشت بذر گوجه فرنگی است، خاک باید همواره مرطوب باشد؛ اما باید مراقب باشید که بذرها جابهجا نشوند. پس از جوانهزدن، آبیاری را به هر ۳ تا ۴ روز یک بار کاهش دهید.
- برداشت: برای تعیین زمان برداشت گوجهفرنگی، میتوانید شکل، رنگ و نرمی بافت میوهها را بررسی کنید.
مراحل کشت نشایی گوجهفرنگی
- انتخاب سیستم هیدروپونیک: روشهایی مانند NFT، DWC یا Ebb and Flow را بر اساس نیاز و ترجیحات خود انتخاب کنید. البته باید گفت که سیستم Ebb and Flow معمولاً از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
- نشاکاری: بذرها را در سینی نشا یا گلدان کوچک بکارید و دمای ۲۲-۲۵ درجه سانتیگراد را با رطوبت کافی فراهم کنید. نشاها را باید تا زمانی که به ارتفاع ۱۵-۲۰ سانتیمتر و ۴-۶ برگ میرسند، آماده کشت کنید.
- کشت نشا: فاصله بین گیاهان در کشت نشایی که یکی از روش های کشت بذر گوجه فرنگی است، باید به اندازه ۴۵-۶۰ سانتیمتر تنظیم شود؛ سپس بلافاصله پس از کاشت، آبیاری اولیه انجام دهید.
- نگهداری و مراقبت: گیاهان باید با سیستمهایی مانند آبیاری قطرهای، آبیاری منظم داشته باشند؛ همچنین کوددهی باید در سه مرحله یعنی کود پایه قبل از کشت، کود نیتروژن در رشد و کود پتاسیم و فسفر در میوهدهی انجام شود. در نهایت نیز باید با کشت دوری و آفتکشهای طبیعی، آفات گیاهان کنترل شوند.
- هرس و شکلدهی: در مرحله بعد باید شاخههای اضافی برای رشد بهتر هرس شوند. شما میتوانید از قیم برای نگهداشتن گیاه در حالت ایستاده و بهبود تهویه استفاده کنید.
- برداشت: زمانی که گوجهفرنگیها به رنگ و اندازه مناسب رسیدند، با قیچی یا چاقوی باغبانی آن را برداشت کنید.
- بعد از برداشت: بقایای گیاهان را جمعآوری و زمین را تمیز کنید؛ سپس خاک را با کوددهی و شخمزنی برای کشت بعدی آماده کنید.
بهترین زمان کاشت گیاه گوجه فرنگی
زمان مناسب برای کشت گوجهفرنگی به عواملی مانند: شرایط اقلیمی، آب و هوا و نوع واریته بستگی دارد؛ اما به صورت کلی برای انتخاب بهترین زمان انجام روش های کشت بذر گوجه فرنگی باید به نکات زیر توجه کرد:
- برای کشت در فضای باز، فصل بهار بهترین زمان برای کشت است. هنگامی که خطر سرمازدگی از بین رفته و دمای هوا بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد قرار دارد، معمولاً در ماههای اردیبهشت و خرداد، شرایط ایدهآلی برای کشت گوجهفرنگی در فضای باز فراهم میشود.
- برای کشت در گلخانه میتوان در تمام طول سال گوجهفرنگی کشت کرد. با کنترل دما و رطوبت در این روش، امکان تولید محصول در خارج از فصل نیز فراهم میشود.
- برای استفاده از نشا برای کشت، بذرها باید حدود ۶ تا ۸ هفته قبل از آخرین سرما، در منطقه کاشته شوند که معمولاً بهترین زمان برای انجام این کار، اوایل فصل بهار است.
- توجه به شرایط محلی نیز در زمان کشت از اهمیت ویژهای برخوردار است. در مناطق گرمسیر ممکن است که امکان چندین کشت در طول سال وجود داشته باشد؛ در حالی که در مناطق سردسیر معمولاً کشت گوجهفرنگی به یک فصل خاص محدود میشود.
مشاوره و خرید بهترین بذر گوجه فرنگی با گوجه یار
اگر شما نیز به دنبال تولید گوجهفرنگی باکیفیت و برداشت محصولی پربازده هستید، با خرید بذرهای مرغوب گوجهفرنگی از مجموعه ما در گوجه یار اطمینان داشته باشید که به موفقیتی شگرف در کشت بذر گوجه فرنگی دست خواهید یافت.
علاوه بر این کارشناسان ما آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه روش های کشت بذر گوجه فرنگی (کشت مستقیم و نشایی)، انتخاب سیستمهای مناسب و مدیریت مراحل کشت هستند؛ پس برای خرید بذر و دریافت راهنمایی بیشتر همین حالا با ما در ارتباط باشید.
سخن پایانی
روش های کشت بذر گوجه فرنگی شامل چه روشهایی هستند؟ گوجهفرنگی به عنوان گیاهی که برای مصارف خانگی و صنعتی در همه جهان کشت میشود، آن را میتوان به دو روش مستقیم و نشایی کاشت.
ما در این مقاله از گوجه یار به بررسی مزایا، معایب، مراحل کاشت در هر دو روش کشت و بهترین زمان کاشت گوجهفرنگی پرداختیم تا در صورت انتخاب هر کدام از این روشها، با در نظر گرفتن تمام موارد مربوط به آنها، بهترین و باکیفیتترین محصول را برداشت کنید.
سؤالات متداول
- روش های کشت بذر گوجه فرنگی چیست؟
کشت مستقیم بذر و کشت نشایی
- برای کشت مستقیم بذر گوجهفرنگی چه مراحلی را باید انجام داد؟
آمادهسازی بستر کشت، کشت بذر، آبیاری، برداشت
- بهترین زمان برای کشت گوجهفرنگی در فضای باز چه زمانی است؟
فصل بهار و در ماههای اردیبهشت و خرداد
- بهترین زمان برای کشت نشایی گوجهفرنگی چه زمانی است؟
در این روش، بذرها باید حدود ۶ تا ۸ هفته قبل از آخرین سرما، در منطقه کاشته شوند که معمولاً بهترین زمان برای انجام این کار، اوایل فصل بهار است.